İlk bakışta Amerika


Tam isim : Amerika Birleşik Devletleri

Yüz ölçümü : 9,529,063 km.kare 

Nüfus : 306 milyon 

Başkent : Washington 

Dil : Resmi dili ingilizce ve başta ispanyolca olmak üzere birçok 2. Dil 

Din : %65 Protestan, %28 Katolik, %2 Yahudi, %1 Müslüman 

Hükümet : 50 Federal Cumhuriyet 

Gayri Safi Milli Hasıla : 14.264 trilyon US$ 

Fert Başı GSMH : 46,859 US$ 

Yıllık büyüme : %4,1 

Enflasyon : %2,2 

Önemli Endüstriler : Petrol, elektronik, bilgisayar, otomobil, havacılık, tarım 

Uçuş süresi : 9 saat

Saat farkı : Batısıyla 10, doğusu ile 7 saat 

Para birimi : Amerikan Doları

Amerika, dünyanın dört bir köşesinden gelen insanların kendisine kazandırdığı kültür mozaiği, bilimsel, teknolojik seviyesi, gelişmiş film teknolojisi ve aktif sosyal hayatıyla her zaman varlığını hissetiren bir ülke niteliği taşır. Yönetim şekli Federal Cumhuriyet. Başkenti Washington'dır. Amerika Birleşik Devletleri 9,364,000km2 lik yüzölçümü ile dünyanın en geniş topraklarına sahip ülkelerden birisidir. Gerçek bir kıtayı andıran ülke içindeki şehirlerarası uzaklık çok büyüktür. Boston ile San Francisco arası 4.500 km'dir. Atlas okyanusu ile Büyük Okyanus kıyıları arasında saat farkı dörttür. Amerika değişik bir ülkedir. Bunu öğrenmek için devamlı seyahat etmeniz gerekir. Her eyalet kendi içinde bir devlettir.

Amerika içinde dört zaman dilimi vardır. Eyaletler arasında telefon görüşmeleri yaparken zaman farkını hesaba katmalısınız: New York'ta saat sabah 9'ken California'da 6 olduğunu düşünmelisiniz. 

ABD 50 eyaletten oluşan federal bir cumhuriyettir. Başkenti Columbia Bölgesi'ndeki Washington'dur. Her eyaletin kendi başkenti vardır.

Her ne kadar New York, Boston, Los Angeles ve San Francisco Türk öğrenciler için popularitelerini koruyorsalar da giderek daha fazla sayıda öğrenci İngilizcelerini daha çobuk geliştirebilmek,daha az ödemek ve Türkçe konuşmaktan sakınmak için daha az bilinen bölgelerdeki dil okullarını ve üniversiteleri keşfediyorlar.

İklim-Sıcaklık 

Ülkenin kuzey bölümünde dört mevsim görülür. Kışlar bazı bölgelerde oldukça soğuk geçer. Yazlar ise sıcak ve nemlidir. Güneyde ise çöl iklimi hakimdir. Güney bölgesini doğu, merkez ve batı olarak düşünmek lazım. Batı ve Doğuda kışın dahi çok soğuk olmaz, sonbahar günleri zaman, zaman yağmurlu olabilir. ABD'de çok değişik iklimler görülür. Doğu ve batı kıyılarındaki sıradağlar, okyanusların iç kısımların iklimine te'sir etmesini önlediklerinden, bu kıyı şeritleri hariç bütün ülkede kara iklimi hakimdir.

Orta kısımlar çok yüksek olduğundan, mevsimler arasında pek fazla sıcaklık farkı yoktur. Appalachian Dağları mühim bir engel meydana getirmezler. Yaz mevsiminde orta bölgelere alçak basınç hakim olmasına rağmen, okyanustan gelen nemli hava Appalachianlar tarafından engellenmediği için orta bölgeler yaz mevsiminde bol bol yağış alırlar. Batı taraflarında yağış azalır.

Atlantik Okyanusuna kıyı olan şeridin güney kısmı nisbeten yağışlı ve ılıman olmasına rağmen, kuzeyi daha serin olup kışları pek şiddetli geçer.

Meksika körfezine bakan güney kısım açık ve düz olduğundan bu kısımlarda tropikal iklim hakimdir. Burada yazlar sıcak, kışlar ise ılımandır. Her mevsimde bol yağış görülür. Alaska kıyı şeridi, denizden etkilenen bir iklime sahib olmasına rağmen, iç kısımlarında çok şiddetli soğuklar görülür.

Amerika içinde iklim koşulları inanılmaz farklılıklar gösterir. Alaska'da kış sıcaklığı –28C'ye kadar düşer Florida'da ise bu değer yılın çoğunda 19C'dir. California'da hava pek değişmez: genelde ılımandır ve en fazla 9C değişir. Doğu kıyısının iklimi Avrupa'nın çoğunda olduğu gibi sert kış ve sıcak yaz koşulları getirir. New York şehrinde özellikle kışlar soğuk ve yağışlı, yazlar da sıcak ve nemli geçer. Kıtanın ortası kurudur ama hem kuzey batı Pasifik (Oregon ve Washington) ve Atlantik kıyısı çok yağış alır. Amerika'nın çoğu kesimlerinde tabiat güçleri çok etkilidir: kuzey doğu kıyısı tipiye, güneydeki ovalar bahar aylarında eriyen karların yol açtığı sel baskınlarına ve güneydeki çöllük bölgeler ise şiddetli fırtınalara maruz kalmaktadır.

Giyim 

Kış dönemi ziyaretlerinde mutlaka kalın giysiler bulundurmak lazım. Yazın rahat ve ince kıyafetler tercih edilmeli. Bazı bölgelerde çöl iklimi görülebildiği için akşam ihtiyaç duyabileceğiniz türden sweat-shirt almanızda fayda var.

Öğrencilerin En Çok Tercih Ettiği Şehirler

New York : New York, dünyanın en cosmopolit, en canlı şehirlerindendir. ABD'nin finans, iletişim ve kültür merkezidir. Burada göz kamaştırıcı bir kültürel etkinlik ve kuruluş, eğitim kaynakları, eğlence, spor etkinlikleri ve etnik mahalle yelpazesi bulacaksınız. Ayrıca dünyaca ünlü restoranlar, pazarlar ve düşünebileceğiniz her türlü mağaza vardır.

Boston : Boston ABD'ye gelenler için öncelikli ziyaret yerlerinden biridir. 50'yi aşkın üniversiteyi bünyesinde barındıran şehir, aynı zamanda dünyanın da en büyük akademik merkezlerinden biridir. Hareketli ve sosyal, kültürel, ticari etkinlikler imkanı sunan bu cazip şehirde, yapacak çok şey, dolaşacak çok yer bulacaksınız.

Şehri keşfetmek istediğinizde halk taşımacılığının ne kadar iyi olduğunu göreceksiniz, etrafı görmek için yaya gezebileceğiniz gibi otobüs veya trenleri de kullanabilirsiniz. Boston'un metro sistemi “T" sizi şehrin merkezine, Harward Square'e Wharf müzesine, Boston Tea Party Ship, Symphony'ye ve diğer gezilebilecek mekanlara bağlar. Doğu sahili taraflarına (4 saatten az bir sürede) New York, Washington, DC ve Atlantik Okyanusu sahilleri de dahil olmak üzere, otobüs veya tren ile kolaylikla ulaşılabilir.

San Diego : Amerika'nın 6. büyük şehri olan San Diego ayrıca içinde barındırdığı Kaliforniya Üniversitesi salt Enstitüsü ve San Diego Devlet Üniversitesinide kapsayan birinci sınıf akademik ve araştırma kurumlarıyla tüm dünyada tanınır. San Diego bir eğlence merkezidir. Sörf, dalgıçlık ve yelken yapabilir, yüzebilir, yürüyüş yapabilir ve bisiklete binebilirsiniz. Her zaman yapacak bir şeyler bulunduğu gibi yılın büyük bir bölümünde hava sıcak ve yağışsızdır. San Diego, modern kozmopolit bir şehrin kültürel yaşamını her boyutuyla sunmanın yanı sıra Kaliforniya'nın sahilleri, ormanları ve dağ beldelerine de yakındır. Los Angeles, Meksika'daki Tijuana ve Las Vegas'a da yakın olup, sehir ayrıca sık mağazalar, restoranlar ve kültürel yerlerle birlikte dünyaca ünlü hayvanat bahçesi ve sea World'ü de size sunmaktadır.

San Francisco : San Francisco'nun ünlü tepeleri, Pasifik Okyanusu ve san Francisco koyu arasında uzanır. Okyanusu, şehrin tepelerini ve koy bölgesine özgü çekici Viktoria tarzı mimarisinin muazzam manzaralarını görebilirsiniz. Ilıman bir iklim, kozmopolit ve üstün bir kültürel hayat, dünya mutfaklarından yemekler ve hoş bir yaşam tarzı vardır. Körfezin ucundaki sausolito'yu gezebilir, ünlü Golden Gate köprüsün geçebilir, alcatraz'a gemiyle gidebilir veya Çin mahallesinde yemek yiyebilirsiniz.

California'da Los Angeles 3.402.342 (1988) nüfusu ile ikinci büyük şehirdir. Chicago 2.994.100 nüfusu ile üçüncüdür. Yaklaşık 1.700.00 nüfuslu Philadelphia dördüncüdür. Philadelphia'nın Amerika tarihinde önemli bir yeri vardır. Çünkü Bağımsızlık Beyannamesi ile Birleşik Devletler anayasası burada onaylanmıştır.

Ülkenin başkenti Washington yaklaşık 637.000 nüfusa sahiptir. Ülkenin başkenti olarak özel bir şekilde planlanıp inşa edilmiştir.

Eğitim

Yüksek Öğrenim Kurumları


Amerika'da toplamda 3500'ün üzerinde devlete bağlı yada özel yüksek öğrenim kurumu bulunmaktadır. Amerikan eğitim sisteminde kolej ve üniversite yüksek okul anlamına gelir. Verdikleri öğrenim ve diploma dereceleri bakımından bu okullar arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır. Ancak devlet okullarının ücretlerinin, özel okullara göre daha düşüktür. Bu farkın ana sebebi Amerika'daki her eyaletin kendine özgü bir vergilendirme sistemine sahip olmasıdır. Amerikan üniversiteleri kendi ders programlarını hazırlamakta, kabul şartlarını belirlemekte, yani okulun içinde olup biten her şeyde özgürler. Eyalet meclisleri ve hükümet sadece eğitimle ilgili genel yasa ve yönetmelikleri belirlemektedirler. söyle ki; her eyaletin eğitim bakanlığı seçilmiş bir kurul tarafından denetlenir ve bölgelere ayrılmıştır. Kamu (devlet) okul sistemi eyalet ve yerel yönetimlerden ödenek alır yani federal yönetimden çok az ödenek alır. Eyalet kurulu eğitim politikasını oluşturmaktan ve zorunlu okula başlama yaşlarına karar verir bu da çoğu eyalette 6 ila 16 yaş arasıdır. Eyalet tarafından oluşturulan politikalar çerçevesinde okul bölgeleri okullar inşa eder, öğretmenleri atar, araç gereç satın alır, dönem başlangıç tarihlerini ve tatilleri ayarlar ve okulların genel işleyişini düzenler.

Ayrıca Amerika'da ön lisans diploması veren iki yıllık "Junior College" lar veya "Community College" lar, yani meslek yüksek okulları da mevcuttur.

Ön Lisans : Kredi sisteminin uygulandığı Amerikan üniversitelerinde 60 kredilik bir programa devam edilerek iki yılda ön lisans diploması alınabiliyor.

Lisans : 4 öğrenim yılında ortalama 120 kredi karşılığında lisans diploması alınıyor. Bazı üniversitelerde  yaz okullarına devam ederseniz bu süreyi üç yıla indirebiliyorsunuz. Tıp, mimarlık gibi dallarda bu süre  5-6 yıla da çıkabiliyor.

Yüksek Lisans : Ülkemizde kısaca ‘'Master'' olarak adlandırılan, 30-36 kredinin tamamlandığı yüksek lisansta, 8-10 kadar ders alınıyor ve bitirme tezi hazırlanıyor. 

Doktora : Bu program Türk üniversitelerinde de olduğu gibi 3-4 yıl süren bir dönemi kapsıyor. Yabancı  öğrenciler için bu süre 5-6 yıla çıkabiliyor.Doktora programı sırasında bilimsel nitelik taşıyan bir araştırma yürütülüyor ve 30 kredilik ders alınıyor. Amerika'da, bir doktora programına katılmak için o alanda master yapmak gerekmiyor. Lisans diplomasını aldığınız alanda doğrudan doktora yapma şansınız var.

Akreditasyon (üniversitelerin geçerliliği)

Eğitim Sistemi'nde diğer ülkelerin çoğundan farklı olarak, ülke çapında uygulanan bir milli eğitim yasası olmadığından, ülke çapında uygulanan ve bir merkeze bağlı eğitim örgütlenmesi yoktur. Bu nedenle yüksek öğretim kurumlarının verdikleri eğitimin ve diplomaların kalitesinin kontrolü birçok sorun yaratmıştır. Meydana gelen problemleri çözmek ve belli bir standardı sağlamak için üniversitelerin kendileri ve meslek örgütleri, "Akreditasyon Teşkilatları" oluşturmuşlardır. Bugün Amerika'da her biri değişik bölgelerdeki okulları değerlendiren bölgesel ve bağımsız akreditasyon teşkilatları vardır.

Ders dışı hayat

Amerikan üniversitelerinin birçoğu, kampus adı verilen bir alan üzerinde, yan tesislerle birlikte bir bütün oluşturacak şekilde örgütlenmişlerdir. Dershaneler, kütüphaneler, laboratuarlar, idari binalar, yurtlar, yemekhaneler hep kampus içindedir. Bunların yanı sıra hastane veya sağlık merkezi, kapalı ve açık spor tesisleri, sinema ve konser salonları, kafeteryalar, kırtasiyeler de kampüsün parçalarıdır.

Çalışma imkanları

A.B.D.'ye öğrenci olarak giden kişilerin orada çalışmalari birçok hallerde sınırlandırılmıştır. Amerika'da öğrenime başladıktan sonra okulda ufak bir iş sağlanabilir. F-1 öğrencileri için, kampüs içi çalışma konusunda Göçmen ve Vatandaşlığa Kabul Hizmeti biriminden izin alınması zorunlu değildir. Kampüs çalışması, okul eğitim-öğretim süresince haftada 20 saatle ve yıllık tatil süresince de haftada 40 saatle sınırlıdır.

Maddi yönden beklenmedik bir sıkıntıya düşen öğrencilere de eğitimlerini aksatmamak kaydıyla ve haftada 20 saati geçmemek üzere, birinci seneden sonra kampus dışında da çalışma izni verilebilir. Bu tür işlerde çalışan öğrencinin masraflarının tamamını karşılaması mümkün değildir.

Coğrafya

Ormanları, çölleri, dağları, yüksek düzlükleri ve verimli ovaları ile çeşitli özellikleri bulunan dünyanın en büyük ülkelerinden biri. Kıta üzerinde bulunan ABD; doğuda Atlas Okyanusundan batıda Büyük Okyanus'a kadar 4.500 km genişliğindedir. Kuzey sınırını Kanada, güneyini ise Meksika körfezi çevirmektedir. Saatte 96 km hızla giden bir tren, ülkenin bir ucundan öbür ucuna 48 saatten fazla bir zamanda varabilir.

Alaska ve Hawai'yi de içine alan ABD'nin 9 milyon kilometrekareden fazla yüzölçümü vardır. Alaska, Kanada'nın kuzeybatısındadır. Hawai ise, Büyük Okyanusda olup, kıta üzerindeki ABD'nden 3.200 kilometre uzaklıktadır. Alaska 50 eyaletin içinde yüzölçümü en fazla olanıdır. Ülkenin güney tarafında bulunan Teksas ikinci gelmektedir. Teksas başlı başına Fransa'dan büyüktür. Alaska ise Teksas'tan iki kat daha geniştir. Amerika Birleşik Devletlerinin toprakları birbirinden farklı beş bölgeye ayrılır: Atlas Okyanusu kıyısındaki ovalar, Appalachian Dağları, içteki geniş düzlükler, batıdaki düzlükler, Pasifik Okyanusu kıyı sıradağları ve bunlarla deniz arasında kalan dar şerit.

Sağlık ve Sağlik sigortası

Amerika'da sağlık hizmetleri çok pahalıdır. Bütün dil okulu ve üniversitelerin kendi öğrencileri için ucuz sağlık sigortası programı vardır.Böyle bir sigorta küçük hastalık ve kazaların tedavi masrafını karşılar. Bunun yıllık ücreti genelde 150-350 dolar arasında olup üniversiteler normal olarak öğrencilerini böyle bir sigorta yaptırmaya mecbur tutarlar.

Ek bir ücret ödemek suretiyle daha geniş kapsamlı bir sağlık sigortası yaptırmanız mümkündür.Diğer taraftan sağlık sigortası, genellikle diş tedavisi, gözlük camı ve lens değiştirilmesi ve sigorta yaptırmadan önce zaten mevcut olan hastalıkları veya sakatlıkları kapsamaz.Bunların tedavisi Amerika'da olağanüstü pahalı olduğundan bu gibi şikayetlerin seyahat öncesinde Türkiye'de giderilmesi  önerilir.

ABD'de yiyecek hazırlanma koşulları oldukça hijyen, musluk suları ise içilebilir durumdadır. Her yerde güvenebileceğiniz eczane ve marketler bulabilirsiniz. Ancak bunlar doktor reçetesi olmadan size ilaç vermeyeceklerdir. 

Amerikan sağlık sistemi teçhizat ve mesleki bilgi açısından dünyanın en gelişmiş sistemlerinden olmasına rağmen sosyal sağlık hizmeti sunulmaz. Bireylerin kendi özel sigortaları vardır.

Yaşam

ABD'de hayat standartları Türkiye'dekinden daha yüksektir aynı zamanda yoksulluk ve mahrumiyet de vardır ve bunlar yalnızca iç kesimlerde değil ülkenin her yerinde görülür.Nüfusun çoğu kilometrelerce yayılmış büyük şehir banliyölerinde geniş arsalar üzerine inşa edilmiş evlerde yaşar. Otomobillerin yaygınlaşması ve şehir dışına alışveriş merkezlerinin açılmasıyla banliyölerde yaşamak cazip hale gelmiş ve böylece şehrin merkezindeki şirketlerden bazıları kapanmıştır.

ABD'ye göçenlerin çoğu ya doğu ya da batı kıyısında yaşar: Florida hem Avrupalı hem de Amerikalı emeklilerin en gözde mekanıdır.

Bu kadar büyük ve çok sayıda çeşitliliği içinde barındıran bir ülke için yapılan genellemeler insanı yanlış yönlendirir ama ortalama Amerikan ailesinin nasıl yaşadığı hakkında bazı gözlemler yapılabilir.

Amerika'da her şey Avrupa'da olduğundan daha geniştir. Yemek porsiyonları bile devasa görünür. Ortalama aile daha büyük bir arsa üstüne kurulmuş daha büyük bir evde yaşar. Eyaletler arasındaki önemli farklılıklara dikkat edilmelidir.

Tarihi

12 Ekim 1492'de Kristof Kolomb Amerika kıt'asını keşfettikten sonra ilk olarak İngilizler 1607'de Virgina'da Jamestown'a yerleştiler.

Büyük ekonomik fırsatlar, dini ve siyasi özgürlük haberlerinin çekiciliği ile bir çok ülkeden göçmenler giderek Birleşik Amerika'ya akın ettiler. Göçler en çok 1880-1914 yılları arasında oldu. 1820 ile 1973 yılları arasında ABD 46 milyondan fazla göçmen kabul etmiştir. Bunların çoğu Avrupa'dan olmakla beraber, Latin Amerika, Asya, Afrika, Avustralya ve Kanada'dan da fazla mikdarda gelenler oldu. Bugün Kuzey Amerika'nın ilk yerlileri olan Kızılderililerden 1.360.000'e yakın bir nüfus kalmıştır (1987). Bunların çoğu batıda yaşamakla beraber, güney, kuzey, orta bölgelerde de Kızılderili vardır. 300'den fazla birbirinden ayrı Kızılderili kabilesinden en büyüğü, güneybatıdaki “Navaho” kabilesidir. On yedinci asır başında kızılderili nüfusu Avrupa'nın o tarihteki nüfusundan fazla idi. Ancak bu millet soy kırımına tabi tutuldu. Zenciler Amerika'ya önce Afrika'dan köle olarak getirilmiştir.

Abraham Lincoln'un 1863'teki Kölelerin Azad Edilmesi Bildirisi ile bunların hür oldukları, 1865'te Amerikan Anayasası'ndaki on üçüncü değişikliğin onaylanması ile kabul edildi. Bunların torunları şimdi nüfusun yaklaşık % 12'sini meydana getirirler. Zenciler ülkenin her tarafına dağılmışlardır. Chicago şehrinde zenci nüfusu bugün 1940'takinin üç katı yaklaşık olarak iki milyondur. Zenci nüfusun en fazla olduğu yer New York eyaletidir. 20 yılda bir milyona yakın bir artışla 2.402.000 olmuştur.

Avrupalıların göçleri sonunda Amerika'da çeşitli koloniler kuruldu. 4 Temmuz 1776'da 13 Amerikan kolonisi İstiklal Beyannamesini imzaladılar. İngilizlerle yapılan bağımsızlık savaşlarını kazanarak istiklallerini kazandılar. Böylece ABD kurulmuş oldu. 1787'de ilk Anayasası hazırlandı ve George Washington ilk Cumhurbaşkanı seçildi. Önceleri Philadelphia'da bulunan federal başkent 1801'de Washington'a nakledildi. 1803'de Leousinia Fransa'dan, 1801'de Florida İspanya'dan satın alınarak ABD topraklarına katıldı. 1860'da kölelik konusundaki anlaşmazlıklar neticesinde Güney Carolina ve altı güney eyaleti birlikten ayrıldı ve bunlar Amerika Konfedere Eyaletlerini kurdular. 1861'de başlayan güney-kuzey içsavaşı 1 Ocak 1863'te güney eyaletlerdeki köleleri hürriyete kavuşturan bir beyannamenin yayınlanması ve buna bağlı olarak 9 Nisan 1865'te Konfedere Eyaletlerin teslim olması ile sona erdi. Bu savaş ABD'ye Guam ve Porto Riko'yu kazandırdı. 1867'de Alaska Rusya'dan 20 milyon dolara satın alındı. 6 Nisan 1917'de Almanya'ya savaş ilan edilerek Birinci Dünya Harbine katıldı. 7 Aralık 1941'de Japonların Hawai'deki Pearl Harbour üssüne saldırması üzerine ABD İkinci Dünya Savaşına da katıldı ve galip devlet olarak çıktı.

Amerikan Ekonomisi

Çok kez Birleşik Devletler'de "kapitalist" bir ekonomi bulunduğu söylenir. Bir Alman ekonomist ve toplumsal kuramcı olan Karl Marx tarafından 19. yüzyılda ortaya atılan bu tanımlamaya göre, bu sistemde önemli ekonomik kararların çoğunluğu, büyük miktarda paraya ya da sermayeye sahip olan küçük bir grup tarafından alınır.

Amerikalılar çok kez serbest teşebbüse yönelik inançları ile hükümet yönetimi arasındaki sınırın nereden geçeceği konusunda anlaşamazlarsa da geliştirdikleri karma ekonomi büyük ölçüde başarılı olmuştur.

Bir ülke ekonomik sisteminin ilk öğesi, onun doğal kaynaklarıdır. Birleşik Devletler zengin maden kaynaklarına, verimli tarım arazisine ve ılımlı bir iklime sahiptir. Bunlara ek olarak, Atlas Okyanusu'nda, Büyük Okyanus'ta ve Meksika Körfezi'nde uzun kıyıları vardır. Anakaradan kıyılara uzun nehirler akmakta ve ABD-Kanada sınırında bulunan beş büyük göl de (Büyük Göller) ulaştırma için ek olanaklar sağlamaktadır. Anılan yaygın su yolları, hem yıllar boyunca ülke ekonomisinin büyümesine yardım etti hem de Amerika'daki 50 eyaleti tek bir ekonomik birim olarak birbirine bağladı.

İkinci öğe ise doğal kaynakları mala dönüştüren emektir. Çalışabilecek işçi sayısı ve daha da önemlisi onların üretkenliği, bir ekonominin sağlamlığının belirlenmesinde yardımcı olur. Birleşik Devletler'in tarihi boyunca işgücü giderek büyüdü ve bu da neredeyse kesintisiz bir ekonomik büyümeyi besledi.

Teknik eğitim ile meslek eğitimini de içeren öğretime verilen önem ve denemeye ve değişmeye yönelik istek, Amerika'nın ekonomik başarısına ayrıca katkıda bulundu. İşgücünün hareketliliği de Amerikan ekonomisinin değişen koşullara uyum sağlama yeteneği açısından önemli oldu.

Birleşik Devletler'de Gayri safi milli hasıla düzenli bir biçimde artmış ve 1983'te 3,4 trilyon doların üstündeyken 1998'de yaklaşık 8,5 trilyon dolar olmuştur. 


(ATLAS YURTDIŞI EĞİTİM DANIŞMANLIĞI'ndan alınmıştır.)


Amerikalılar ve Amerikan Kültürü


Amerikalililar cok calisan ama eglenmesini de bilen bir millet. Amerikaliler genel itibari ile Turkler ve muslumanlik hakkinda pek birsey bilmezler. Normal bir Amerikali, Turk deyince barbar aklina gelir, Turkiye'nin yerini haritadan cikaramaz, muslumanlik diyince de boksor Muhammed Ali, sivil halk lideri 
Malcolm x, ve Araplarin dini diye bilirler. Dolayisi ile musluman bir Turkum dediginizde sizin hakkinizda ne dusuneceklerini siz tehmin edin. Amerikan halki tam bir milletler corbasidir. Amerikan halki yuzyillarca basta Avrupa'dan olmak uzere dunyanin her bir yerinden goc eden insanlardan olusmaktadir. Gercek yerliler, kizilderililer, sayilari cok az da olsa orta Amerika'da yasamlarini surdurmektedir. Basta Ingiliz, Iskoc, Italyan, Alman, Fransiz ve Ispanyol milletleri olmak uzere hemen hemen her milletten nufusa sahip olan Amerika'nin dili ingilizce ve dini hristiyanliktir. Amerikan kulturu bize cok yabanci degil, ulkemizde de bugun Amerika'nin kulturunun orneklerini gormek mumkundur. Amerikan kulturunu asagidaki basliklar altinda ayrintili olarak ogrenebilirsiniz.

Amerika Tarihi


1492: Christopher Columbus, Bahama lara adim atti.
1507: Italyan kasif Amerigo Vespucci nin adi yeni kitaya verildi. 
1580: Afrika'dan Amerika'ya kole ticareti basladi. 
1604: Fransizlar Kanada'ya yerlesmeye basladilar. 
1607: Jamestown, Virginia ilk Ingiliz yerlesim yeri oldu 
1624: Hollandalilar bugunku New York a yerlestiler. 
1699: Fransizlar Louisiana ya koloni kurdular. 
1754: Fransizlar ile Yerlilerin savaslari. 
1773: The Boston Tea Party 
1775-1783: American Revolution. 
1776: 13 Koloni "Bagimsizlik Bildirgesini "Declaration of Independence" imzaladi. 
1781: George Washington Komutasinda ABD ve Fransa birlikleri Ingilizleri yendi. 
1787: Birlesik Devletler Anayasasi hazirlandi. 
1789: George Washington Birlesik Devletlerin ilk baskani secildi. 
1803: 15 Milyon dolara Fransa'dan Luisiana ve cevresindeki bolge satin alindi. 
1804: Kuzey Amerikadaki Eyaletler koleligi kaldirdi. 
1812: Amerika ile Ingiltere arasinda 1812 Savaslari. 
1835: Samuel Colt un tabanca yi icadi. 
1836: Alamo Savasi sonucunda Texas in bagimsizligini ilan etmesi. 
1838: Cherokee yerlilerinin zorla yurtlaridan goc edilmeye zorlanmasi. 
1848: Amerika-Meksika savasi ile Guney-Batidaki bolgelerin ABD ye baglanmasi.
1860: Amerika Yerlileri ile 30 yil surecek savaslari.
1861: Amerika ic savasi "Civil War" basladi. 
1863: Gettysburg Savasi. 
1865: Kolelik tamamen kaldirildi. 
1865: General Lee nin teslim olmasi ile ic savas sona erdi. 
1876: Alexander Graham Bell Telefonu icat etti. 
1879: Thomas Alva Edison Ampulu icat etti. 
1885: George Eastman Fotografi icat etti. 
1892: Ellis Island a gocmenlik burosu acildi. 
1903: Wright Kardesler ucagi icat etti. Ilk tv filmi "The Great Train Robbery". 
1906: San Fransisko depremi. 1908: Ilk ticari otomobil Ford Model T seri uretime basladi. 
1917: Birlesik Devletler I.Dunya Savasina katildi. 
1920: Amerika'da kadinlara oy kullanma hakki tanindi. 
1929: Amerikan ekonomisi coktu "Great Depression"
1941: Japonlar Pearl Harbor daki Amerika Gemilerini batirdi. 
1944: D-Day, Amerikan Tarihinin en buyuk askeri mudahalesi. 
1945: Atom bombasi ve II.Dunya Savasinin sonu 
1946: Ilk bilgisayar The ENIAC yapildi. 
1954: Amerika Vietnam a asker gonderdi. 
1958: Jack Kilby ilk mikrocip i uretti. 
1960: Theodore Maiman Lazeri icat etti 
1962: Kuba Fuze Krizi 
1963: F. Kennedy nin oldurulmesi. 
1965: "Civil rights" kabul edildi. 
1965: Malcolm X in oldurulmesi. 
1968: Martin Luther King Jr. ve Robert Kennedy nin oldurulmesi 
1969: Ilk internet network ARPANET kuruldu. 
1969: Apollo 11 ile Neil Armstrong ve Buzz Aldrin in Aya ayak basmasi. 
1974: Baskan Nixon Watergate Skandalinin aciga cikmasi ile istifa etti. 
1977: Ilk kisisel bilgisayar Apple II satisa sundu. 
1984: AIDS virusunun ortaya cikmasi. 
1986: Challenger Uzay Mekiginin kalktiktan hemen sonra havada patlamasi. 
1991: Korfez savasi ile Amerika Kuveyt e asker gonderdi. 
1991: Sovyetler Birliginin dagilmasi ile "Cold war" sona erdi. 
1995: Oklahoma City Federal Binasina bombali saldiri. 
1998: "Internet Revolution" 45 milyon kisi ayni anda internete baglandi.
1999: Ilk insan embriyosunun klonlanmasi. 
2001: 11 Eylul, Dunya Ticaret Merkezi Ikiz Kulelere ve Pentagona Terorist saldirilar. 2002: Cin'de baslayan SARS salgini

Amerika'da Tatil Gunleri ve Bayramlar
1 OCAK , Bir onceki aksamdan baslayan yeni yil kutlamalari
Ocak ayinin 3. pazartesi, Martin Luther King Day
3 ŞUBAT, Presidents day,
22 ŞUBAT, (en yakin pazartesi gunu kutlanir) Washington un dogum gunu
Mayıs ayinin son pazartesi, Memorial Day
4 Temmuz, Bagimsizlik Gunu
Eylül un ilk pazartesi, Labor Day,
Ekim in ikinci pazartesi, Columbus Day,
11 Kasım Veterans Day
Kasım ayinin son persembesi, Thanksgiving Day
25 Aralık, Christmas Day

Amerikan Geleneksel Gunleri
14 Subat Valentines' Day
17 Mart St Patrick's Day
1 Nisan, April Folk's Day
Mayis ayinin ikinci Pazari, Mother's Day
Haziran ayinin 3. Pazari Father's Day
31 Ekim Halloween

Afrika Kökenli Amerikalılar ve HIP HOP

Amerikanin nufusunun yaklasik olarak %13 unu olusturan Afrikali-Amerikanlarin Amerika daki gecmisi Amerikanin kurulmasina kadar dayanmaktadir. Daha yakin yillara kadar temel sosyal haklardan yoksul olan Afrikali Amerikalilar yillar suren cabalari ile bugunku haklarina kavusmuslardir.


Birlesik Devletler kuruldugunda tarima dayali bir devlet oldugundan, ucuz isci ihtiyacini karsilamak icin gerekli isgucunu Afrika'dan kacirilip kole olarak getirilen ve satilan Afrikali-Amerikanlar saglamaktaydi. Genelde guney eyaletlerinin ekonomileri tarima daha bagli olduklarindan, kuzey eyaletleri 1800 lu yillarin ortalarinda koleligi men etmesine ragmen 1900 lu yillara kadar kole calistirmaya devam etmistir. Hatta 1970 lere kadar Afrikan Amerikanlar bircok temel haklardan yararlanamiyorlardi. Dr. M.Luther King,(solda) MalcolmX (sagda) gibi sivil halk onderlerinin hayatlarini pahasina yapmis olduklari cabalari ile bugunlerdeki haklarina ulasmislardir. Bugun ucuz apartman ve is yerlerine yakin oldugu icin genellikle sehir merkezlerinde yogunlukla yasamaktadirlar. Hala Amerikanin guney eyaletlerindeki siyahlarin orani beyazlardan yuksektir. Amerikadaki Siyahlarin yaklasik 10% u muslumandir. 1960 larda yayilmaya baslayan muslumanlik ozellikle Nation of Islam, Muhammad Ali ve MalcolmX onderliginde taninmistir ve yayilmistir. "By any means necessary" MalcolmX ifadesi bugun hala Amerikadaki siyah muslumanlarin anafikridir.

Siyahlar diyince ilk akla HIP HOP gelmektedir. 1990 li yillarda ortaya cikan muzik akimi bugunlerde cok populer olmustur. Dr Dre, Tupac Shakur, Biggie Small gibi starlarin onderliginde 1995 ten sonra hizla yayilan hip hop bugun artik Eminen, JayZ, Snoop, Ursher, hatta Mariah Carey ve Beyonce Knowles in de katkilari ile Amerikanin ve Dunyanin en cok dinlene muzigi olmayi basarmistir.


Siyahlarin Felsefesi "Get Rich or Die trying". Bugun butun amerikali siyahlar en kisa zamanda zengin olmayi amaclamaktadir. Bu da bircogunun yasal olmayan yollara itmektedir. Siyahlarin cogunlukla bulundugu yerlerde suc orani yuksektir, ama bu Siyahlarin hepsini suclu yapmaz. Cok derin bir kulture sahip olmamalarina ragmen kendi aralarinda dayanisma yuksektir. Pahali ve genis elbiseler, altin kolye, buyuk ve pahali arabalar, kizlar, yani gosterisi severler.