Uçak havalanına geldi, gümrük kontrollerin her şeyin tamam. Valizlerin elinde kapıdan dışarı çıktın. Şimdi ne yapacaksın?
Hava Alanından Üniversiteye Gitmek
Eğer uçağa ilk defa bindiysen, Amerika’ya ilk defa geliyorsan ve ingilizcen de iyi değilse biraz korkutucu görünebilir yolculuk; ama değil. Genelde her zaman yardımcı olacak biri bulunur. Türk derneğiyle ya da okulla bağlantıya geçtiysen sana okula nasıl gideceğin hakkında bilgi vermişlerdir.
Eğer vermedilerse ben şimdi seni bilgilendireceğim.
Uçaktan inince ilk gideceğin yer valizlerini alacağın Baggage Claim’dir. Oraya giderken de büyük ihtimalle yürüyen bantların üzerinden geçeceksin. Valizlerini aldıktan sonra dışarıya çıkıp shuttle’ların olduğu yere gitmen gerekiyor. Shuttle dolmuş demek. Genelde shuttle çağırmak için yardımcı insanlar görev yapar. Bu insanlar renkli yelek ya da shuttle için çalıştıklarını belirten bir kıyafet giyerler.
Onlardan birine gitmek istediğin adresi söyle,ya senin için shuttle cağırırlar ya da sana gitmen gereken yeri gösterirler.
Daha önceden de söylediğim gibi yaninda $200 dolarla geldiysen bunun $20 ını shuttle’a vereceksin. Umarim $200 iki tane 100’lük olarak almazsın; çünkü şoförler para üstü bulamayabilirler.
Eğer okulun yurdu geceleri açık değilse, orada en azından okul görevlisi bazı insanlarin cep telefonunu öğrenmene yardımcı olacaktır. Buraya gelirken en azından üç tane cep telefon numarası bulup da gelmeni tavsiye ederim.Telefon etmek için quarter’ın olması gerekir. Eğer demir paran yoksa kredi kartiyla da telefon edebilirsin.
Üniversitede Orientation
Okula başlamadan bir iki hafta önce orientation denen bir program yapılır bütün okullarda. Adı üzerinde oryantasyon, yol yordam öğretirler yeni gelen öğrencilere. Buna kesin gitmelisin; çünkü burada okula başladıktan sonra yapman gereken şeyleri ve okula en kolay nasıl uyum sağlayacağını öğretirler. Mesela social security cart i nasıl alınır, eyalet ehliyeti ya da kimlik kartı için nereye başvurursun, kampüs çevresinde güvenli yerler nelerelerdir vs. Çok yabancı öğrencinin gittiği okullar yabancı öğrenciler için ayrı orientation yaparlar.
Ayrıca öğretim asistanıysan ayrı bir orientation’a gitmen gerekir, burada nasıl iyi asistan olacağın öğretilir.
Ataşelikle Bağlantı
Gelince ve oturacağın yere yerleşince ilk işin New York ateşeliğiyle bağlantı kurmak olsun; çünkü sana para gönderecek olan insanlar onlar ve Milli Eğitim Bakanlığı’na artık onlar tarafından bağlısın. Eğer geç kalırsan paran da gecikebilir, tavsiye etmem.
Social Security
Social security kartı genelde parayla ilgili her şey için gerekli. Mesela ev mi kiralayacaksın? Gerekli. Kredi kartı mı? Gerekli. İşe mi başvuracaksın? Gerekli. İlk yapman gereken şeylerden birisi de bu kartı almak.
State ID
Eyalet kimlik kartı ya da ehliyeti eyalet içinde bütün kapıları açıyor. Eğer bir yerde yaş limiti varsa yaşını eyalet kimlik kartına göre kontrol ediyorlar. Pasaport taşımaktansa eyalet kimlik kartı taşımak daha kolay.
Derslere Kaydolmak
Bugünlerde artık bütün üniversiteler ders kayıtlarını internetten yapıyor. Eğer lisans öğrencisi olarak geldiysen genelde ders seçimin bir doktora öğrencisine göre çok daha kolay. Hatta senin için bölüm belli dersleri almanı zorunlu tutar.
Bölüm derslerinin yaninda hiç bölümünle alakası olmayan dersleri de alman gerekir.
İlk dönem eğer ingilizcen süper değilse ve sınavlarını geçemediysen kesinlikle bir ingilizce dersi alman gerekecektir. Bütün okullar genelde kompozisyon dersi almanı da zorunlu tutarlar. Tavsiyem ingilizce derslerini en kısa sürede bitirmen. Bunun için ingilizce öğretmenlerinle ahbap olmanı, sözlerinden çıkmamanı ve onlara hep derslerinde ne kadar başarılı olduğunu söylemeni tavsiye ederim. Bir ingilizce dersi tamam; ama birden fazlası zaman kaybı; çünkü zaten günlük hayatında ingilizceyi istesen de istemesen de öğreniyorsun.
Burada duralım. Hiçbir zaman çaba sarf etmeden istediğin noktaya ulaşamıyorsun. Çalışmadan öğrenemezsin ingilizceyi; o yüzden kendi başına çok çaba sarf etmen gerekecek; ama yapacaksın, başka şekilde olmuyor. Kitap okuyacaksın, ingilizceden ingilizceye sözlük kullanacaksın, arkadaşlarınla ingilizce konuşacaksın, derslerine de çalışacaksın.
Bölüm derslerine gelince, en basit bölüm dersiyle başlamanı tavsiye ederim. Genelde en basit dersler daha zorlarını almak için gereklidir, birini almadıysan öbürünü almana izin vermezler. Ayağını buna göre denk al.
General education ya da GE dersleri genelde bölümünle hiç alakası olmayan derslerdir, bunların bazılarını notsuz almana izin verirler, notla alacaklarını en kolaylarından seçmeni, notsuz alacaklarını en ilginçlerinden seçmeni tavsiye ederim. Eğer ilgini çeken bir alan varsa o alandan ders al. Başka okullara transfer olmak istiyorsan bölüm derslerini daha sonraya bırak ve kaydolduğun derslerden en yüksek notu almaya özen göster. Mesela mühendislik bölümündeysen, calculus, fizik, kimya gibi dersleri çok kolay bir şekilde en yüksek notlarla geçebilirsin.
Eğer transfer olmayacaksan bile kolay matematik derslerini veya fizik gibi dersleri alman iyidir; çünkü ingilizceye alışmana yardım ederler. Türkçedeki terimlerin ingilizce karşılıklarını öğrenirsin. Günlük konuşmadaki bilim ingilizcesini öğrenirsin. Ayrıca bütün kolay dersler kendine güvenini artırır ve notlarını yüksek tutar. İnsanlar derslerde yardım ederken ingilizcen gelişmeye devam eder.
Eğer mastera ya da doktoraya geldiysen ders seçmek için danışmana danışacaksın. Böyle zamanlarda, yapacağın araştırmada hangi dersler daha faydalı olacaksa o dersleri almanda fayda var.
Öğrenim Planı ve Ek Dersler
Eğer Amerika’ya ileride ne yapmak istediğini bilerek geldiysen derslerini de ona göre seçmeli ve öğrenim planını da buna göre yapmalısın. Lisans öğrenimi için yapılan öğrenim planı genelde yüksek lisans için yapılana göre daha kolay takip edilir. Genelde de ders değişikliklerinde Milli Eğitim sorun çıkartmaz. Sorun yalnızca double major yapmaya kalkarsan çıkabilir; çünkü yalnızca dört senelik bir zamanın var lisans için. Ben double major yerine minor yapmanı tavsiye ederim.
Minor dört ya da beş dersten oluşan, genelde bölümünle alakası olmayan bir dersler topluluğudur. Bazen minor GE derslerine de sayılabilir, bir taşla çok kuş vurmak istersen. Diplomanda minor yaptı diye yazar. Benim okulum kendi bölümüyle alakası olmayan bir bölümde minor yapıp iyi not alan insanlara $10,000’lık burs kazanma şansı verir.
Minorin güzelliği başka bir bölümde olan bitenlerle alakadar olursun ve ufkunu genişletmiş olursun. Mesela bir işe girmek istediğinde elektronik mühendisliğinde major ve business’te minorün varsa işe girme şansın artabilir. Benim en son bilgime göre Milli Eğitim Bakanlığı’nın minore karşı bir tutumu yok; ama senin bir yaz donemi kalıp ek dersler alman gerekebilir.
Yemek
Tavsiyem gelmeden önce bir yemek kitabı alman ve Amerika’ya getirmen. Amerika’da iyi bir yemek yiyebilmek için bugünlerde en az $7 harcaman gerekir. O yüzden kendin yemek yaparsan çok daha makul bir fiyata geçinebilirsin. Kendin yemek yaparken alacağın sebzeler Türkiye’dekine göre biraz daha değişik bir tatta olabilir. Bana sorarsan Türkiye’deki her şey buraya göre çok daha lezzetli. Doğal ya da organik sebze ve meyve yemek istersen iki veya üç kat daha fazla para ödemen gerekiyor.
Yemek yapmayı bilmiyorsan malesef fast food yemek zorunda kalabilirsin. Fast food’un Amerika’daki diğer adı junk food’tur. Yemek yerken hamburger yapan yerlerden uzak durmanı tavsiye ederim. Aslında bunu fast food yapan yerlerden uzak dur diye genelleştirsem hiç de yanlış olmaz. Eğer ille de gideceğim dersen sen sormadan önce ben söyleyeyim, hamburgerde ham yoktur. Domuz olmasını istemezsen bacon koymayın dersin.
Eğer helal yemek yemeye dikkat ediyorsan satın aldığın ürünlerin üzerinde kosher, parave gibi şeylerin yazmasına dikkat et. Ayrica pastalarda ve bisküvilerde kosher gelatin diye yazmazsa gelatin genelde domuzdan yapılmıştır. (www.zabihah.com)
İyi beslenmek için eğer kendin yemek yapamıyorsan biraz para harcamak gerekiyor. Amerikan porsiyonları Türk porsiyonlarına göre çok daha büyük; bu yüzden kilo almak da kolay oluyor. Özellikle Amerika’da bir sürü şeyin içine high fructose corn syrup koyarlar. Bu maddenin obeziteyi arttırdığı kanıtlanmış durumda. Tavsiyem yediğin şeylere dikkat etmen ve doğal şekerli şeyler yemen.
